डेंटल इम्प्लांट्स : प्रकार, जोखीम,
फायदा आणि तोटा, काळजी, गोष्टी
ज्या टाळल्या पाहिजेत – Dental implants

डेंटल इम्प्लंट्स
म्हणजे काय ?

 

डेंटल इम्प्लांट्स हे कृत्रिम दात असतात ज्यांना रीप्लेस दात किंवा आधार
देण्यासाठी शस्त्रक्रियेने जबड्याच्या हाडात रोपण केले जाते.ते टायटॅनियम सारख्या
बायोकॉम्पॅटिबल मटेरियलपासून बनलेले असतात,जे कालांतराने हाडांशी जोडले जातात व बदललेल्या
दातासाठी मजबूत आणि स्थिर पाया प्रदान करतात.

या लेखात,
डेंटल इम्प्लांट्स चे प्रकार, फायदे, तोटे, जोखीम घटक आणि शस्त्रक्रिया, काळजी, डेंटल इम्प्लांट्स नंतर ज्या गोष्टी टाळल्या
पाहिजेत अशा गोष्टींची माहिती देऊ.

 

डेंटल इम्प्लांट्स
का करावे लागते ?

 

गहाळ दात बदलण्यासाठी दंत डेंटल इम्प्लांट्स हा एक लोकप्रिय पर्याय आहे

 

डेंटल इम्प्लांट्स करण्याचे अनेक कारणे असू शकतात,जसे की

 

१) गहाळ दात :

एक किंवा अधिक दात नसलेल्या रुग्णांसाठी डेंटल इम्प्लांट्स हा एक उत्तम
पर्याय आहे. इम्प्लांटचा वापर एकच रीप्लेस दात किंवा अनेक दातांना आधार देण्यासाठी
केला जाऊ शकतो.

 

२) च्युइंग फंक्शन सुधारणे :

च्युइंग फंक्शन, रुग्णांना अस्वस्थता किंवा दात घसरण्याची किंवा पडण्याची
भीती न बाळगता त्यांच्या आवडत्या पदार्थांचा आनंद घेता येतो.

 

३) देखावा सुधारणे :

नैसर्गिक दातांसारखे दिसण्यासाठी आणि अनुभवण्यासाठी,डेंटल इम्प्लांट्स च फायदा
होतो.

 

४) हाडांची झीज रोखणे :

जेव्हा दात नसतात तेव्हा जबड्याचे हाड खराब होऊ शकते. डेंटल इम्प्लांट्स जबड्याचे
हाड उत्तेजित करून आणि नवीन हाडांच्या वाढीस चालना देऊन हाडांचे नुकसान टाळण्यास
मदत करते.

 

डेंटल इम्प्लांट्सचे
प्रकार :

 

डेंटल इम्प्लांट्सचे दोन प्रकार आहेत :

एंडोस्टील (Endosteal) आणि सबपेरियोस्टील (Subperiosteal)

 

१) एंडोस्टील इम्प्लांट्स :

एंडोस्टील इम्प्लांट्स शस्त्रक्रियेने जबड्याच्या हाडात ठेवल्या जातात,जिथे ते कालांतराने हाडात
मिसळतात.इम्प्लांट हाडात मिसळल्यानंतर, इम्प्लांटला
एब्युटमेंट (Abutment) जोडली जाते, जी रीप्लेस
केलेल्या दात ला धरून ठेवते एंडोस्टील इम्प्लांट्सचा वापर एक दात किंवा अनेक दात
बदलण्यासाठी केला जाऊ शकतो.

 

२) बपेरियोस्टील
इम्प्लांट्स :

जेव्हा एंडोस्टील इम्प्लांटला प्रतीसाध देण्यासाठी पुरेशी हाड नसते तेव्हा
सबपेरियोस्टील इम्प्लांट वापरले जातात.ते हिरड्याच्या टिशूखाली परंतु जबड्याच्या
वर ठेवलेले असतात,आणि ते मेटल फ्रेम वर्कद्वारे ठेवतात.सबपेरियोस्टील इम्प्लांट्सचा वापर
सामान्यत: एकाच रीप्लेस केलेल्या दातला आधार देण्यासाठी केला जातो.

 

या दोन मुख्य प्रकारच्या डेन्टल इम्प्लांट्सच्या व्यतिरिक्त, मिनी इम्प्लांट आणि झायगोमॅटिक
इम्प्लांट देखील आहेत.

 

•
मिनी इम्प्लांट्स (Mini implants)

•
झायगोमॅटिक इम्प्लांट्स (Zygomatic Implants)

 

तुमचे डेंटिस्ट किंवा ओरल सर्जन तुमच्या विशिष्ट गरजांसाठी कोणत्या
प्रकारचे इम्प्लांट सर्वात योग्य आहे हे निश्चित करण्यात मदत करू शकतात.

 

डेंटल इम्प्लांटचे
फायदे : 

 

•
डेन्टल इम्प्लांट्स हा दात गहाळ होण्यासाठी दीर्घकाळ टिकणारा उपाय
आहे आणि योग्य काळजी घेऊन दात आयुष्यभर टिकू शकतात.

 

•
आजूबाजूच्या हाडांचे आणि हिरड्यांच्या आरोग्याचे रक्षण करते.

 

•
सुधारित आत्मसन्मान: ते नैसर्गिक दातांसारखे
दिसतात,आपल्या स्मितचे स्वरूप सुधारते.

 

•
जवळचे दात स्थिर ठेवण्यास मदत करते.

 

•
खाणे : डेंटल इम्प्लांट्स तुमच्या स्वतःच्या दातांप्रमाणे कार्य
करतात,ते तुम्हाला तुमचे आवडते पदार्थ सहजपणे खाण्यास मदत
करतात कोणत्याही अस्वस्थतेशिवाय किंवा तुमचे दात घसरण्याची किंवा पडण्याची भीती न
बाळगता.

 

•
इम्प्लांटसाठी नियमित ब्रशिंग, फ्लॉसिंग आणि
दंत तपासणी व्यतिरिक्त कोणत्याही विशेष काळजीची आवश्यकता नसते.

 

 

डेंटल इम्प्लांटशी
संबंधित जोखीम :

 

•
इन्फेकशन.

•
मज्जातंतू नुकसान.

•
आसपासच्या दात किंवा रक्तवाहिन्यांना नुकसान.

•
डेन्टल इम्प्लांट प्लेसमेंट दरम्यान आसपासच्या नैसर्गिक दातांचे नुकसान.

•
त्या दरम्यान आसपासच्या टिशूना इजा,जसे की
सायनस होल. 

•
त्या दरम्यान दुखापत (उदाहरणार्थ, आजूबाजूच्या
जबड्याचे हाड फ्रॅक्चर)

•
एबटमेंट स्क्रू सैल झाल्यामुळे दात सैल किंवा जागी फिरतात

•
इम्प्लांटच्या सभोवतालच्या हिरड्या साफ करण्यात अडचण येते,परिणामी तोंडीची स्वच्छता कमी होते.

•
उपचार न केलेले पीरियडॉन्टल (Periodontal)
आजार.

 

याव्यतिरिक्त, काही रूग्णांमध्ये इम्प्लांट निकामी होऊ शकतो, जर इम्प्लांट जबड्याच्या हाडांशी योग्यरित्या जुळले नाही तर असे होऊ शकते.

 

 

डेन्टल
इम्प्लांटनंतर काळजी :

 

१) तुमच्या डेंटिस्टच्या सूचनांचे
पालन करा :

तुम्हाला दिलेल्या स्वच्छतेच्या सूचनांचे काळजीपूर्वक पालन करा,ज्यात डेन्टल इम्प्लांट कसे
स्वच्छ करायाचे

 

२) नियमितपणे ब्रश करा :

नियमितपणे ब्रश करणे डेन्टल इम्प्लांट स्वच्छ ठेवते आणि प्लेक आणि
बॅक्टेरियापासून मुक्त होते.नियमितपणे इम्प्लांट साफ करणे खूप मह त्वाचे असते.

 

३) कडक आणि चिकट पदार्थ टाळा :

कडक आणि चिकट पदार्थ इम्प्लांट किंवा आसपासच्या भागाला हानी पोहोचवू शकतात.यामध्ये
च्युइंग गम,
हार्ड कँडी आणि नट आणि पॉपकॉर्न सारख्या कुरकुरीत पदार्थांचा समावेश
होतो.

 

४) धुम्रपान करू नका किंवा तंबाखू खाऊ
नका :

धुम्रपान व तंबाखू हे बरे होण्याच्या प्रक्रियेस विलंब करू शकतात आणि
इम्प्लांट निकामी होण्याचा धोका वाढवू शकतात.

 

५) गरम आणि मसालेदार पदार्थ टाळा :

गरम आणि मसालेदार पदार्थ इम्प्लांट साइटला त्रास देऊ शकतात आणि बरे होण्यास
विलंब करू शकतात.

 

६) कार्बोनेटेड शीतपेये टाळा :

कार्बोनेटेड शीतपेये पोटात जास्त वायू तयार करू शकतात,ज्यामुळे इम्प्लांट साइटवर दबाव
येऊ शकतो आणि अस्वस्थता निर्माण होऊ शकते.

 

७) अल्कोहोल टाळा :

अल्कोहोल उपचार प्रक्रियेस विलंब करू शकते आणि इम्प्लांट निकामी होण्याचा
धोका वाढवू शकतो.

 

डेंटल इम्प्लांटचे
तोटे :

 

•
डेन्टल इम्प्लांट ही एक जटिल प्रक्रिया आहे.

•
काही रुग्णांना डेन्टल इम्प्लांट नंतर पुनर्प्राप्ती कालावधी
दरम्यान वेदना किंवा अस्वस्थता जाणवू शकते.

•
मधुमेह किंवा हिरड्यांचा आजार यासारख्या परिस्थितीमध्ये डेन्टल इम्प्लांट
या रुग्णांसाठी योग्य नसू शकते.

•
डेन्टल इम्प्लांट चे यश रुग्णाच्या स्वच्छतेच्या सवयी आणि दातांचे
चांगले आरोग्य राखण्याच्या क्षमतेवर अवलंबून असते.

 

 

निष्कर्ष :

 

डेन्टल इम्प्लांट हे गहाळ दातांसाठी एक प्रभावी आणि दीर्घकाळ टिकणारा उपाय
आहे. डेन्टल इम्प्लांट अनेक फायदे देतात.

 

आराम,
टिकाऊपणा आणि नैसर्गिक देखावा यासह. डेन्टल इम्प्लांट केल्यानंतर,डेंटिस्टच्या सूचनांचे पालन करणे, ब्रश नियमितपणे
करणे, कडक आणि चिकट पदार्थ टाळणे, धूम्रपान
किंवा तंबाखूचे सेवन सोडणे, नियमित तपासणी करणे आणि काही
विशिष्ट पदार्थ टाळणे महत्वाचे आहे ज्यामुळे नुकसान होऊ शकते.

 

तथापि, ही महाग प्रक्रिया आहे ज्यासाठी योग्य डेंटिस्टशी
बोलून काळजीपूर्वक विचार करणे आणि सल्ला घेणे आवश्यक आहे.