मान अवघडणे उपचार
मानेचा ताण, ज्याला मान अवघडणे असे म्हणतात, ही मानेच्या स्नायूंना आणि अस्थिबंधनाला
झालेली दुखापत असते जी जास्त ताण किंवा अचानक धक्यामुळे होते. या प्रकारच्या
दुखापतीमुळे मान आणि आसपासच्या भागात वेदना, कडकपणा आणि
मर्यादित हालचाल होऊ शकते.
संगणकाचा दीर्घकाळ वापर, खराब मुद्रा,जड वस्तू
उचलणे किंवा चुकीच्या हालचाली यासारख्या क्रियामुळे मानेवर ताण येऊ शकतो. मानेवर
ताण येण्याची लक्षणे सौम्य अस्वस्थतेपासून तीव्र वेदना असू शकतात.
उपचार पर्यायांमध्ये विश्रांती, शारीरिक उपचार, वेदना
औषधे किंवा काही प्रकरणांमध्ये शस्त्रक्रिया यांचा समावेश असू शकतो. मानेवर ताण
येण्यापासून रोखण्यासाठी, चांगली मुद्रा राखणे (ताठ बसने),
नियमित व्यायाम करणे महत्वाचे आहे.
उपचार:
मानेच्या ताणावरील उपचारांमध्ये सामान्यत: विश्रांती, वेदना व्यवस्थापन (जसे की
ओव्हर-द-काउंटर वेदना औषध) आणि शारीरिक उपचार व्यायाम यांचा समावेश असतो.
· प्रभावित स्नायूंना बरे होण्यासाठी विश्रांती
महत्वाची आहे. वेदना आणि अस्वस्थता वाढवणार्‍या हालचाली टाळाव्या
.
· मानेचे व्यायाम मानेवरील ताण कमी करण्यास आणि गतिशीलता
सुधारण्यास मदत करतात. उदाहरणार्थ, हलक्या हाताने तुमचे डोके गोलाकार हालचालीत
फिरवणे, तुमचे डोके एका बाजूने वाकवणे आणि हळूवारपणे तुमची
मान पुढे आणि मागे वाकवणे हे सर्व मानेचे स्नायू ताणून आणि मजबूत करण्यास मदत करू
शकतात.
· आयबुप्रोफेन आणि अॅसिटामिनोफेन सारख्या ओव्हर-द-काउंटर वेदना कमी
करणारे देखील वेदना कमी करण्यास आणि सूज कमी करण्यास मदत करतात.
· एका वेळी २० मिनिटे, दिवसातून अनेक वेळा प्रभावित भागात बर्फ
लावणे देखील वेदना आणि सूज कमी करण्यास उपयुक्त ठरू शकते.
· मानेच्या ताणासाठी फ्यिसिओ थेरपी हा आणखी एक प्रभावी
उपचार पर्याय आहे. एक फ्यसिओ थेरपिस्ट तुम्हाला व्यायामाची योजना विकसित करण्यात
मदत करू शकतो जो तुमच्या विशिष्ट गरजा पूर्ण करू शकतो आणि तुम्हाला मानेचे ताणणे
आणि मजबूत व्यायाम सुरक्षितपणे करण्यात मदत करू शकतो. ते वेदना कमी करण्यासाठी आणि
हालचाल सुधारण्यात मदत करण्यासाठी मसाज आणि हीट/कोल्डथेरपी यांसारख्या
हाताने थेरपी देखील देऊ शकतात.
· काही प्रकरणांमध्ये, मानेच्या ताणाला अधिक आक्रमक उपचारांची
आवश्यकता असू शकते जसे की मानेच्या कॉलर किंवा कर्षण. ग्रीवाची कॉलर म्हणजे
मानेला आधार देणारा आणि वेदना कमी करण्यास मदत करणारा बेल्ट आहे. कर्षणामध्ये मान
हलक्या हाताने ताणण्यासाठी आणि प्रभावित भागावरील दबाव कमी करण्यासाठी वजन आणि
पुलीचा वापर समाविष्ट असतो.
· मानेवर ताण येण्याच्या गंभीर प्रकरणांमध्ये, शस्त्रक्रिया आवश्यक असू शकते. तथापि, हा सहसा शेवटचा उपाय असतो
आणि जर अधीच्या उपचारांमुळे आराम मिळत नसेल तरच शिफारस केली जाते.
मानेवरील ताण टाळण्यासाठी :
चांगली मुद्रा ठेवा :
तुमचे खांदे मागे ठेवा, डोके वर ठेवा आणि पाठीचा कणा
सरळ ठेवा. तुमच्या संगणकावर किंवा स्मार्टफोनवर कुबडणे (कडे वाकणे) टाळा. तुमचे
खांदे शिथिल ठेवा, हनुवटी जमिनीला समांतर ठेवा आणि मान
तुमच्या मणक्याशी संरेखित करा.
तुमचे वर्कस्टेशन अ‍ॅडजस्ट करा :
तुमची खुर्ची, डेस्क आणि कॉम्प्युटर एर्गोनॉमिकली डिझाइन
केलेले आहेत आणि मानेचा ताण कमी करण्यासाठी स्थितीत आहे याची खात्री करा. तुमची
कॉम्प्युटर स्क्रीन डोळ्याच्या स्तरावर आणि स्थितीत असल्याची खात्री करा जेणेकरून
तुम्हाला ती पाहण्यासाठी तुमचे डोके किंवा मान फिरवावी लागणार नाही.
ब्रेक घ्या :
जर तुम्ही डेस्कवर बसून किंवा स्क्रीनकडे बघत
बराच वेळ घालवत असाल तर, मान आणि पाठीचा वरचा भाग ताणण्यासाठी आणि हलवण्यासाठी
वारंवार ब्रेक घ्या. तुमच्या मानेचा आणि पाठीच्या वरचा ताण कमी
करण्यासाठी प्रत्येक २० ते ३०मिनिटांनी उभे राहा, ताणून घ्या आणि फिरा.
योग्य उचलण्याचे तंत्र वापरा :
जड वस्तू उचलताना, तुमची पाठ सरळ ठेवा, तुमचे गुडघे वाकवा आणि तुमच्या पायांनी उचला, त्यांना
तुमच्या शरीराजवळ ठेवा आणि जड उचलण्यासाठी तुमचे पाय वापरा, तुमच्या
पाठीवर नाही.
नियमित व्यायाम करा : नियमित व्यायामामुळे तुमच्या मानेच्या आणि
पाठीच्या वरच्या भागातील स्नायूंना बळकटी मिळू शकते, ज्यामुळे ते तुमच्या डोक्याला अधिक
चांगल्या प्रकारे आधार देऊ शकतात आणि ताण येण्याचा धोका कमी करतात आणि तुमच्या मान,
खांदे आणि पाठीच्या वरच्या भागात ताकद आणि लवचिकता टिकवून ठेवण्यास मदत
करतात.
जास्त
वेळ एकाच स्थितीत राहणे टाळा :
तुम्ही
बसलेले असाल किंवा उभे असाल तरीही, तुमची
स्थिती वारंवार बदलण्याचा प्रयत्न करा.
अस्वस्थ
स्थितीत झोपणे टाळा :
पोटावर झोपल्याने
तुमच्या मानेवर अतिरिक्त ताण येऊ शकतो, त्यामुळे तुमच्या मानेला आधार देणारी उशी तुमच्या पाठीवर किंवा बाजूला
ठेवून झोपण्याचा प्रयत्न करा.
तणाव
कमी करा :
तणावामुळे तुमच्या मानेत आणि
पाठीच्या वरच्या भागात तणाव निर्माण होऊ शकतो, त्यामुळे तणावाचे व्यवस्थापन करण्याचे मार्ग शोधणे महत्त्वाचे आहे,
जसे की विश्रांती तंत्र, व्यायाम किंवा
समुपदेशन.
सामान्य कारणे :
वारंवार होणारी हालचाल :
संगणकावर टायपिंग करणे किंवा स्मार्टफोन
वापरणे यासारख्या एकाच हालचाली वारंवार केल्याने मानेवर ताण येऊ शकतो आणि मन अवघडू
शकते.
कार अपघात :
डोके अचानक पुढे आणि नंतर मागे झुकले जाते तेव्हा उद्भवते, हा एक सामान्य प्रकारचा मानेचा
ताण आहे जो कार अपघाताच्या परिणामी होऊ
शकतो व मन अघडते.
झोपण्याची स्थिती :
विचित्र स्थितीत झोपल्याने मानेवर ताण येऊ
शकतो आणि मान अवघडू शकते.
तणाव :
भावनिक ताण आणि तणावामुळे मानेच्या स्नायूंमध्ये ताण येऊ शकतो, ज्यामुळे मान अवघडू शकते.
जड पिशव्या उचलणे :
जड पिशव्या, बॅकपॅक किंवा पर्स एका खांद्यावर ठेवल्याने
मानेवर असमान ताण येऊ शकतो आणि मान अवघडू शकते.
कमकुवत मानेचे स्नायू :
कमकुवत मानेचे स्नायुंमुळे मानेवर ताण
येण्याचा धोका वाढू शकतो व मान अवघडू शकते.
सामान्य लक्षणे :
वेदना :
वेदना हे मान अवघडण्याचे सर्वात सामान्य लक्षण आहे. हे मान, खांदे किंवा पाठीच्या वरच्या
भागात जाणवू शकते.
ताठरपणा :
मान ताठ आणि हालचाल करण्यास कठीण वाटू शकते, विशेषतः झोपल्यानंतर किंवा
दीर्घकाळ बसल्यानंतर.
डोकेदुखी :
डोकेदुखी हे मान अवघडण्याचे एक सामान्य लक्षण आहे.
बधीरपणा किंवा मुंग्या येणे :
हात किंवा बोटांमध्ये सुन्नपणा किंवा मुंग्या
येणे होऊ शकते.
अशक्तपणा :
मानेतील मज्जातंतूंच्या संकुचिततेमुळे हात किंवा हातात
कमकुवतपणा येऊ शकतो.
मानेवरील ताण किवा मान
अवघडणे ही एक
वेदनादायक आणि दुर्बल स्थिती असू शकते, परंतु अनेक प्रभावी उपचार उपलब्ध आहेत. लक्षात ठेवा, जर तुम्हाला मानदुखीचा अनुभव येत असेल जो काही दिवसांपेक्षा जास्त काळ राहतो
, तर सर्वोत्तम उपचार ठरवण्यासाठी डॉक्टर किंवा फिजिकल
थेरपिस्टचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. योग्य निदान, उपचार आणि
काळजी घेतल्यास, बहुतेक लोकांना आराम मिळतो आणि त्यांच्या
मानेमध्ये पूर्ण हालचाल परत येऊ शकते.