जर
हृदयाचे ठोके (गती) खूप मंद असेल आणि हृदय शरीरात पुरेसे ऑक्सिजन युक्त रक्त पंप
करू शकत नसेल तर ब्रॅडीकार्डिया ही एक गंभीर समस्या असू शकते.

ब्रॅडीकार्डियाचे कारण आणि तीव्रता, तुमचे एकंदर आरोग्य आणि तुमची वैयक्तिक
प्राधान्ये यासह विविध घटकांवर अवलंबून असते.

ब्रॅडीकार्डिया
हा हृदयविकार, कमी रक्तदाब किंवा हृदयाच्या विद्युत प्रणालीतील समस्या यासारख्या
अंतर्निहित वैद्यकीय स्थितीचे लक्षण असू शकते. काही प्रकरणांमध्ये, विशिष्ट औषधांचा दुष्परिणाम देखील असू शकतो. गंभीर प्रकरणांमध्ये, ब्रॅडीकार्डियामुळे चक्कर येणे, मूर्च्छा येणे खूप
थकवा किंवा अशक्तपणा जाणवू शकतो आणि श्वास घेण्यास त्रास होऊ शकतो किंवा हार्ट फेलूयर
देखील होऊ शकते.

हृदयाचे ठोके कमी होण्याची कारणे :

वृद्धत्व
: 

लोक वयानुसार, त्यांचे हृदय अधिक हळूहळू
धडधडते.

हृदयविकार
: 

हृदयविकार, हृदयविकाराचा झटका, हृदयाच्या

जन्मजात
हृदय दोष : 

काही हृदय दोष, जसे की जन्मजात हार्ट ब्लॉक.

इलेक्ट्रोलाइट
असंतुलन : 

इलेक्ट्रोलाइट असंतुलन,जसे की पोटॅशियम,मॅग्नेशियम किंवा कॅल्शियमची कमी
पातळी, हृदय गती कमी करू शकते आणि ब्रॅडीकार्डियाचा धोका वाढवू शकतो.

शारीरिक
तंदुरुस्ती : 

नियमित शारीरिक हालचालीमुळे हृदय व रक्तवाहिन्यांची कार्यक्षमता वाढू शकते आणि
परिणामी हृदयाची गती कमी होते.

हायड्रेशन
:  

डीहयड्रेशन मुळे हृदय गती कमी होऊ शकते.

स्ट्रक्चरल
हृदयरोग: 

स्ट्रक्चरल हृदयरोगामुळे हृदयाच्या सामान्य विद्युत वहन प्रणालीमध्ये हस्तक्षेप होऊन
ब्रॅडीकार्डिया होऊ शकतो. स्ट्रक्चरल हृदयरोगाच्या उदाहरणांमध्ये जन्मजात हृदय दोष, हृदयाच्या
झडपांचे विकार आणि कार्डिओमायोपॅथी यांचा समावेश होतो.

सायनस
नोड डिसफंक्शन : 

सायनस नोड हे हृदयाचे एक विशेष क्षेत्र आहे जे हृदय गती नियंत्रित करणारे
विद्युत आवेग निर्माण करण्यास जबाबदार आहे. सायनस नोड डिसफंक्शन म्हणजे सायनस
नोडला सामान्य दराने आवेग निर्माण करण्यात अपयश. यामुळे ब्रॅडीकार्डिया होऊ शकतो
आणि वृद्धत्व, जळजळ किंवा औषध विषारीपणा यासारख्या विविध कारणांमुळे होऊ शकते.

वहन
प्रणाली रोग : 

हृदयाच्या विद्युत वहन प्रणालीमध्ये विशेष पेशी असतात ज्या सायनस नोडपासून
वेंट्रिकल्समध्ये विद्युत आवेग प्रसारित करतात. वाहक प्रणालीचा रोग म्हणजे या
प्रणालीच्या हव्या त्या दराने आवेग प्रसारित करण्यात अयशस्वी होणे होय. याचा
परिणाम ब्रॅडीकार्डिया होऊ शकतो

हायपोथायरॉडीझम
: 

हायपोथायरॉईडीझम ही एक अशी स्थिती आहे ज्यामध्ये थायरॉईड ग्रंथी पुरेशी हार्मोन्स
तयार करत नाही. यामुळे ब्रॅडीकार्डियासह विविध लक्षणे दिसू शकतात.

काही
औषधे : 

काही
औषधांमुळे ब्रॅडीकार्डिया हा दुष्परिणाम होऊ शकतो. उदाहरणांमध्ये बीटा-ब्लॉकर्स,कॅल्शियम चॅनेल ब्लॉकर्स आणि
विशिष्ट अँटी-अॅरिथमिक औषधे समाविष्ट आहेत.

 याव्यतिरिक्त, ब्रॅडीकार्डियावर उपचार करण्यासाठी
वापरल्या जाणार्‍या काही औषधे, जसे की एस्पेसमेकर, जर ते योग्यरित्या कार्य करत नसतील तर साइड इफेक्ट म्हणून ब्रॅडीकार्डिया
होऊ शकतो.

इलेक्ट्रिकल
कार्डिओव्हर्शन : 

इलेक्ट्रिकल कार्डिओव्हर्शन ही हृदयाला विद्युत शॉक देऊन अॅरिथमियाच्या
विशिष्ट प्रकारांवर उपचार करण्यासाठी वापरली जाणारी प्रक्रिया आहे. या
प्रक्रियेमुळे सायनस नोड किंवा विद्युत वाहक प्रणालीच्या इतर भागांना नुकसान
झाल्यास साइड इफेक्ट म्हणून ब्रॅडीकार्डिया होऊ शकते.

अल्कोहोल
आणि ड्रग्सचा वापर : 

अल्कोहोल आणि ड्रग्सचा वापर हृदयाच्या सामान्य विद्युत वहन प्रणालीमध्ये
हस्तक्षेप करून ब्रॅडीकार्डिया होऊ शकतो. ब्रॅडीकार्डिया होऊ शकणार्‍या औषधांच्या
उदाहरणांमध्ये कोकेन,
ओपिओइड्स आणि विशिष्ट प्रकारच्या चिंता-विरोधी औषधांचा समावेश होतो.

वैद्यकीय
परिस्थिती : 

काही वैद्यकीय परिस्थिती जसे की हार्ट ब्लॉक, हृदय गती कमी करू शकतात.

हृदयाचे कमी ठोके दरवेळी चिंताजनक नसते.उदाहरणार्थ, झोपेच्या
वेळी आणि काही लोकांमध्ये, विशेषतः निरोगी तरुण प्रौढ आणि
प्रशिक्षित ऍथलीट्समध्ये ४० ते ६०बीट्सच्या दरम्यान गती सामान्य आहे.

प्रतिबंध :

ब्रॅडीकार्डिया
काही औषधांमुळे होऊ शकते,
विशेषत: जर ते उच्च डोसमध्ये घेतले जातात, म्हणून
सर्व औषधे निर्देशानुसार घेणे महत्वाचे आहे. जरी ब्रॅडीकार्डिया सामान्यत:
प्रतिबंध करण्यायोग्य नाही, तरी डॉक्टर हृदयरोग विकसित
होण्याचा धोका कमी करण्यासाठी उपचार करतात.

काही
पर्याय :

नियमित
व्यायाम करा : 

नियमित व्यायाम करा डॉक्टर तुमच्यासाठी किती आणि कोणत्या प्रकारचा व्यायाम
सर्वोत्तम आहे याबद्दल तुम्हाला माहिती देऊ शकतात.

सकस
आहार घ्या : 

आरोग्यदायी, कमी चरबीयुक्त, कमी मीठ, कमी
साखरेचा आहार घ्या ज्यामध्ये फळे,    भाज्या आणि संपूर्ण धान्ये असतील.

निरोगी
वजन राखा : 

जास्त वजनामुळे हृदयरोग होण्याचा धोका वाढतो.

रक्तदाब
आणि कोलेस्टेरॉल नियंत्रणात ठेवा : 

जीवनशैलीत बदल करा आणि उच्च रक्तदाब, मधुमेह आणि उच्च कोलेस्टेरॉलचे
व्यवस्थापन करण्यासाठी औषधे घ्या.

धुम्रपान
करू नका : 

धुम्रपान
करणे टाळा

अल्कोहोल
पिणे निवडल्यास : 

ते संयमाने करा. याचा अर्थ
महिलांसाठी दिवसातून एक पेय आणि पुरुषांसाठी दिवसातून दोन पेये योग्य आहेत.तुम्ही
तुमच्या अल्कोहोल वापरावर नियंत्रण ठेवू शकत नसल्यास, मद्यपान
सोडण्यासाठी आणि व्यवस्थापित करण्यासाठी आरोग्य सेवा प्रदात्याशी बोला.

तणाव
व्यवस्थापित करा : 

तीव्र भावना हृदयाच्या गतीवर परिणाम करू शकतात. दबाव कमी करण्याचे काही
मार्ग नियमित व्यायाम करणे,
सपोर्ट ग्रुपमध्ये सामील होणे आणि विश्रांती तंत्रे वापरणे, जसे की योग.

 नियोजित तपासणीसाठी जा : 

नियमित शारीरिक तपासणी करा आणि तुमच्या डॉक्टरांना
लक्षणे कळवा.

उपचार :

औषधे
: 

बीटा-ब्लॉकर्स, एट्रिओव्हेंट्रिक्युलर नोडल
ब्लॉकिंग एजंट्स,औषधे हृदय गती नियंत्रित करण्यासाठी वापरली जाऊ
शकतात.

पेसमेकर
: 

पेसमेकर हे
एक लहान उपकरण आहे जे त्वचेखाली शस्त्रक्रियेद्वारे रोपण केले जाते. हृदयाच्या कामाचे
नियमन करण्यासाठी ते विद्युत आवेगांचा वापर करते.

ऍब्लेशन
थेरपी : 

या प्रक्रियेमध्ये,
ब्रॅडीकार्डियाला कारणीभूत असलेल्या विशिष्ट विद्युत मार्गाचा शोध
घेण्यासाठी आणि नष्ट करण्यासाठी हृदयामध्ये कॅथेटर घातला जातो.

कार्डियाक
रिसिंक्रोनायझेशन थेरपी : 

हा एक प्रकारचा उपचार आहे ज्यामध्ये हृदयाच्या डाव्या आणि
उजव्या वेंट्रिकल्समधील विद्युत सिग्नलचे समन्वय साधण्यासाठी औषधे आणि पेसमेकरचा
वापर केला जातो.

शस्त्रक्रिया
: 

गंभीर
प्रकरणांमध्ये, ब्रॅडीकार्डियावर उपचार करण्यासाठी शस्त्रक्रिया आवश्यक असू शकते. यात  कोरोनरी आर्टरी बायपास ग्राफ्ट सारख्या
शस्त्रक्रिया प्रक्रियांचा समावेश असू शकतो.

ब्रॅडीकार्डियासाठी
उपचार हे मूळ कारण आणि स्थितीच्या तीव्रतेवर अवलंबून असते. तुमच्या वैयक्तिक
केससाठी सर्वोत्तम उपचार पद्धती निश्चित करण्यासाठी डॉक्टरांशी  बोलून सल्ला घेणे महत्वाचे आहे.  ब्रॅडीकार्डियाचे कारण आणि तीव्रता, तुमचे एकंदर आरोग्य आणि तुमची
वैयक्तिक प्राधान्ये यासह विविध घटकांवर अवलंबून असते.